Wat de leadermuziek van RTL Nieuws gemeen heeft met die van Lingo

Share

1110medlingodeze-300x253

In de aanloop naar de nieuwe vormgeving van het RTL Nieuws stond het productieteam in nauw contact met de componist, Martijn Schimmer. Kleine aanpassingen van de vormgeving hebben soms namelijk grote consequenties voor de muziek. Zo werd met de introductie van de nieuwe leaders ook de openingsstructuur van de bulletins gewijzigd. Pas laat in het proces werd deze aanpassing gedaan. Eigenlijk was de muziek al af. Maar, zo vertelde Schimmer ons toen wij een bezoek brachten aan zijn studio, vanwege deze aanpassing moest de muziek ook worden gewijzigd.

Kleinere bulletins zoals het Ontbijtnieuws gebruiken nu ook de openingsstructuur zoals we die kennen van het Half Acht Nieuws. Dat betekent dat ze niet meer beginnen met de leader maar met een zogenaamde coldstart. De presentator verschijnt dan in beeld en bespreekt de hoofdpunten van het nieuws. Zijn teksten worden vergezeld door een underscore.

Leadermuziek moet niet alleen mooi zijn

In eerste instantie probeerde de productie bij RTL zelf de volgorde van de muziek te wijzigen. De headlines-muziek van Half Acht werd gebruikt in combinatie met de leader van bijvoorbeeld het Ontbijtnieuws. Maar, zo kreeg componist Martijn Schimmer te horen, dat klonk voor geen meter. Dat verbaasde hem niet: “Die muziek was niet gemaakt om in combinatie met elkaar gebruikt te worden.” Verschillen in toonhoogte en tempo maken de overgang tussen de onderdelen onplezierig om naar te luisteren.

Als tv-componist ben je niet alleen verantwoordelijk voor het maken van mooie muziek. De manier waarop het gebruikt wordt is bepalend voor hoe het klinkt op tv. Daar moet je dus ook rekening mee houden. Voor het RTL Nieuws betekende dit dat er niet alleen een aparte leader nodig was voor elk bulletin, maar ook produceerde Schimmer aparte underscores voor de coldstart.

Bij de restyling van Lingo in 2010 stond Schimmer voor een vergelijkbare uitdaging. De gabber-tune werd toen vervangen door een gezellige TROS-tune van zijn hand. Daarbij werd ook de spanningsmuziek veranderd. Deze muziek is op de achtergrond te horen tijdens het spellen van de woorden. Na elk woord stijgt de toonhoogte van de muziek. Op een gegeven moment ben je twaalf tonen verder, het octaaf is rond en kan je weer opnieuw beginnen. Dit is sinds de wereldwijde populariteit van de tv-quiz Weekend Miljonairs een beproefde manier geworden van spelprogramma’s om de spanning op te voeren. “Maar,” legt Schimmer uit, “wat mij opviel aan die overgangen was dat je steeds een hik hoorde. Wat is dat lelijk, zei ik.”

Een tv-componist moet niet alleen mooie muziek componeren. Hij moet zorgen dat het ook goed klinkt op tv.

Aan de slag met een DJ-pakket

Volgens de productie kon het niet anders. Iemand drukt op de knop, dan stopt de muziek en start de volgende muziek. Maar Schimmer zag een uitdaging om dat wél anders te doen. Hij vertelt: “Ik ben gaan kijken naar software die dat kan doen —die dus intelligent genoeg is om te weten dat er iets moet veranderen maar die ook wacht tot het eerste moment dat dat kan. Uiteindelijk zijn we terecht gekomen op een DJ-pakket dat we daarvoor zijn gaan gebruiken. Die draait op de graphics computer.”

Het resultaat is dat de muziek nu naadloos op elkaar aansluit: “Op de eerstvolgende achtste tel van de maat gaat hij pas over. Op het moment dat hij doorgaat naar de volgende toon, speelt hij eerst nog een galm staart af van de vorige toonsoort zodat het altijd blendt. De muziek klopt gewoon.” Pas dan is het werk van een tv-componist écht geslaagd.

Dit is het tweede artikel in een serie van drie over de nieuwe tune van RTL Nieuws en het bezoek dat wij brachten aan de studio van componist Martijn Schimmer. Morgen in deel drie: hoe Martijn Schimmer per ongeluk terecht kwam in de wereld van tv tunes.