Het is dit jaar 100 jaar geleden dat de eerste officiële radio-uitzending door radiopionier Hanso Idzerda een feit werd. Op 6 november 1919 was in de Beukstraat in Den Haag de allereerste radio-uitzending via een draadloze verbinding te horen. De eerste tune die werd gedraaid was van het nummer Die Dollarprinzessin uit een speeldoosje. Dit melodietje werd altijd live gedraaid en is onlangs gedigitaliseerd door de makers van Jingleweb. In de afgelopen honderd jaar zijn er dan ook talloze jingles en tunes op de radio te horen geweest. In het kader van dit jubileum gaan we terug hoe de laatste tune van AVRO’s Radiojournaal tot stand kwam. AVRO’s Radiojournaal begon in 1934 onder leiding van Gustav Czopp. Het zou daarmee de langstlopende actualiteitenrubriek bij de Publieke omroep worden.
De laatste tune werd gecomponeerd door Leidenaar Roel Zaadnoordijk. Als 14-jarige wilde hij al kerkorgel leren spelen na de plaat van organist Feike Asma gehoord te hebben. Hij leerde vervolgens van docent Egbert van Goor noten lezen, solfège en het componeren ervan. Hierdoor begon zijn fascinatie voor muziek. Hierna speelde hij in bandjes en was televisiejournalist bij Veronica’s infoshow. “Na jarenlang te hebben opgetreden kwam de introductie van MIDI (Musical Instrument Digital Interface) en ik kon als eerste in Nederland met een Atari Computer en samplers een heel orkest maken. Het gericht componeren voor producten of radioprogramma’s was een geweldige nieuwe uitdaging,” aldus Roel. Na zijn afscheid als televisiejournalist richtte hij zijn bedrijf ‘Media Music’ op en ging hij op bezoek bij bedrijven om zijn diensten aan te bieden.
De eerste tune die hij componeerde voor de radio en televisie was muziek van een documentaire over het verzet bij Veronica Televisie. “Ik noemde het verzetsmuziek en het ademde dezelfde sfeer uit als de muziek bij Soldaat van
Oranje. Klinkt nog steeds erg goed.” Ook componeerde hij een tune en fanfaremuziek voor de KNVB, een commercial voor de Johan Cruijff Schaal, Chanson pour Duys en Goalmaster. Daarnaast deed hij ook vele radiocommercials.
Rond 1992 kreeg hij de opdracht om een nieuwe tune van AVRO’s Radiojournaal te componeren. Hij kwam aan deze opdracht omdat hij al een aantal keren te gast was geweest in het programma Muziekmozaïek van Willem Duys. Willem droeg hem voor bij programmamakers en zodoende kwam hij aan deze opdracht. Roel zegt hierover: “Ik kreeg carte blanche, maar moest alles wel binnen een maand af hebben. AVRO’s Radiojournaal begon ooit met drie tonen op een trompet en ik besloot op basis hiervan met groot orkest een nieuwe compositie te maken.”
AVRO’s Radiojournaal tune met stem van Karel van de Graaf (1992)
AVRO’s Radiojournaal instrumentale jingles (1992)
Zijn manier van werken is dat hij geen gewone instrumenten gebruikt maar gebruiksvoorwerpen. Voor de tune van AVRO’s Radiocafé zegt hij hierover het volgende, “Voor AVRO’s Radiocafé ben ik naar een echt café gegaan om daar van alles te sampelen. Met die geluiden, vooral van glazen, componeerde ik de café tune.”
AVRO’s Radiocafé tune met stem van Karel van de Graaf (1992)
AVRO’s Radiocafé instrumentale jingles (1992)
“Mijn samplers/synthesizers waren: E-Mu Emulator, S900, DX7, Ensoniq, Minimoog, ESQ1, EmaxII, Lexicon galm en een enorme mengtafel van Teac.” Het was 1995 toen Radio 1 een horizontale programmering kreeg en AVRO’s Radiojournaal alleen nog maar op de woensdagmiddag tussen 14:00 uur en 17:00 uur een uitzending mocht verzorgen. Dit was tevens ook de laatste verschuiving want bij de volgende restyling en herprofilering van Radio 1 in 1999 verdween de titel van AVRO’s Radiojournaal definitief van de zender.
Roel hield zich niet alleen bezig met het componeren van muziek, ook bracht hij verschillende CD’s uit waaronder Tubular Bells van Mike Oldfield. Die speelde hij opnieuw in. “Die verscheen ook op een zeer succesvolle CD in een tijd dat deze muziek alleen nog op vinyl te krijgen was. Ik heb zo’n 60 CD’s geproduceerd.” Vandaag de dag is Roel actief als muziekproducer en maakt videoclips voor talentvolle artiesten. Verder heeft hij een eigen TV kanaal onder de naam Dailychannel TV. Maar muziek blijft zijn passie en Roel speelt nog dagelijks op zijn Hammond vleugel en dwarsfluit.
Tenslotte voor de echte freaks is als bonus hieronder de complete tune van AVRO’s Radiojournaal en AVRO’s Radiocafe te beluisteren.